Sonoterapia – metoda fizykoterapii znana od wielu lat
Sonoterapia, czyli terapia ultradźwiękowa jest jedną z najbardziej popularnych metod stosowanych w fizjoterapii. Zastosowanie ultradźwięków daje znakomite efekty terapeutyczne w leczeniu bólu oraz schorzeń tkanki łącznej. Nic więc dziwnego, że ta bezbolesna i całkowicie bezpieczna technika rehabilitacji cieszy się uznaniem nie tylko specjalistów, ale także pacjentów.
Co to jest sonoterapia?
Sonoterapia wykorzystuje mechaniczną falę ultradźwiękową o wysokich częstotliwościach oscylujących w granicach od 1 do 3 MHz. Są to sygnały niesłyszalne dla ludzkiego ucha. Ultradźwięki przenikają przez skórę i docierają do tkanek głębokich. W ten sposób pobudzają procesy oddychania komórkowego, zmieniają potencjał błon komórkowych oraz stymulują przewodnictwo nerwowe. Pobudzają komórki do regeneracji, co powoduje, że pozwalają nieinwazyjnie wspomagać leczenie wielu schorzeń. Warto dodać, że ultradźwięki zwiększają ukrwienie tkanek. Obniżają też napięcie mięśniowe, dzięki czemu są jedną z najdoskonalszych alternatyw dla klasycznego masażu. Emisja fal ultradźwiękowych podczas zabiegu może zachodzić w trybie ciągłym lub pulsacyjnym. Wybór określonej metody jest zależny przede wszystkim od rodzaju leczonego schorzenia oraz zaawansowania procesu chorobowego.
Sonoterapia, czyli terapia ultradźwiękowa – kiedy jest stosowana?
Sonoterapia jest stosowana od 1938 roku. Po raz pierwszy wykorzystano ją do leczenia rwy kulszowej. Obecnie jest to jedna z najlepiej przebadanych technik fizykoterapii zarówno pod kątem zjawisk fizycznych, jak i reakcji fizjologicznych. Dziś znajduje zastosowanie w leczeniu dolegliwości bólowych pleców, stawów oraz kręgosłupa. Jest jedną z podstawowych kuracji w chorobie zwyrodnieniowej. Sonoterapia (terapia ultradźwiękami) może być wykorzystywana przy ograniczeniu ruchomości stawów powodowanym przykurczem powięzi czy więzadeł. Sprawdza się też jako technika wspomagająca rehabilitację pourazową. Jest stosowana w przypadku chorych cierpiących z powodu ostrogi piętowej. Może okazać się pomocna w kuracji obrzęków limfatycznych, również tych pojawiających się po zabiegach operacyjnych. Terapia ultradźwiękami przyczynia się ponadto do rozciągania tkanki łącznej. Pozwala to na zastosowanie jej w kuracji stanów pourazowych mięśni. Może być również wykorzystywana w leczeniu blizn oraz trudno gojących się ran, a także w terapii zapalenia zatok. W kosmetologii sonoterapię zaleca się osobom borykającym się z trądzikiem oraz chcącym szybko i bezpiecznie pozbyć się cellulitu.
Sonoterapia – efekty termiczne wspomagające leczenie stanów zapalnych
Istota działania sonoterapii opiera się na wywoływaniu przez ultradźwięki zjawisk o charakterze termicznym i atermicznym. Warto jednak pamiętać o tym, że pierwsze z nich powstają w rezultacie pojawienia się zjawisk fizycznych wywoływanych przez falę ultradźwiękową w strukturach tkanek, a nie w wyniku bezpośredniego dostarczenia ciepła. Efekty termiczne dotyczą przede wszystkim zwiększania temperatury w komórkach zawierających duże ilości kolagenu. Doskonale oddziałują na ścięgna, więzadła, torebki stawowe czy blizny. Ciepło stymuluje procesy naprawcze przebiegające w tkankach znajdujących się w fazie przewlekłej procesów zapalnych, przyspieszając w ten sposób powrót pacjenta do zdrowia i pozwalając zredukować dolegliwości bólowe.
Szybka regeneracja tkanek stymulowana przez ultradźwięki
Drugim rodzajem efektów, które wywołuje sonoterapia, są efekty atermiczne. Opierają się przede wszystkim na stymulacji przepływu płynów wewnątrz- i zewnątrzkomórkowych. Dochodzi do nich na skutek zmiany ciśnienia w tkankach, powodowanego działaniem fali ultradźwiękowej. Mechanizmy te wykazują nie tylko działanie przeciwzapalne, ale także naprawcze. Przyspieszają syntezę protein, pobudzają procesy wydzielania komórkowego, zwiększają produkcję kolagenu oraz ukrwienie struktur zmienionych chorobowo. W zależności od parametrów stosowanych w sonoterapii, efekty termiczne mogą dominować nad atermicznymi i odwrotnie. Przewaga jednych z nich daje możliwość leczenia określonych schorzeń.
Sonoterapia – jak wygląda zabieg?
Sonoterapia jest zabiegiem całkowicie bezbolesnym i nieinwazyjnym. Z tego powodu może być stosowana u większości pacjentów. Terapia ultradźwiękami nie wymaga z ich strony żadnego przygotowania. Jedynym warunkiem jest usunięcie owłosienia z okolic poddawanych działaniu fal ultradźwiękowych. Zabieg rozpoczyna się od odsłonięcia leczonego miejsca i nałożenia żelu sprzęgającego. Następnie specjalista przesuwa po nim głowicę aparatu do sonoterapii. Pacjent nie odczuwa w tym czasie żadnego dyskomfortu, a jedynie delikatny ucisk. W przypadku niewielkiego i nieregularnego obszaru poddawanego leczeniu specjalista wykonuje nachodzące na siebie ruchy okrężne. Kiedy kuracji podlega większa i płaska powierzchnia wówczas wykonuje się podłużne ruchy głowicą. W zależności od tego, leczenie jakich schorzeń podlega terapii, ultradźwięki (sonoterapia) mogą zająć od 3 do 15 minut. Aby osiągnąć zamierzony efekt i pozbyć się dolegliwości bólowych zaleca się co najmniej 10 zabiegów. W stanach ostrych powinny odbywać się codziennie. Z kolei leczenie ultradźwiękami stanów przewlekłych odbywa się zwykle co drugi dzień.
Ultradźwięki – przeciwskazania do zastosowania sonoterapii
Bez względu na to, że sonoterapia jest bezpieczną i nieinwazyjną metodą leczenia, istnieją pewne przeciwskazania do jej zastosowania. Z zabiegów nie mogą korzystać kobiety w ciąży, ponieważ ultradźwięki mogłyby źle wpłynąć na rozwój płodu. Nie powinny poddawać się jej również osoby z chorobą nowotworową pozostające w trakcie leczenia onkologicznego. Wyleczony nowotwór nie stanowi przeciwskazania do sonoterapii. Kuracja nie może być także stosowana u pacjentów z żylakami, zakrzepowym zapaleniem żył oraz chorobą wieńcową. Istotnym przeciwskazaniem do poddania się terapii ultradźwiękowej jest posiadanie rozrusznika serca lub jakichkolwiek metalowych implantów wewnątrztkankowych.