Elektroterapia - zastosowanie, wskazania

19-10-2018

Elektroterapia jest dziedziną fizykoterapii stosowana w rehabilitacji, medycynie estetycznej czy nawet weterynarii do leczenia objawowego wielu schorzeń za pomocą różnego rodzaju prądów leczniczych.

W zabiegach elektroterapii wykorzystuje się różnego rodzaju prądy m.in.:

  • diadynamiczne
  • interferencyjne
  • prądy TENS
  • Jonoforeza
  • Galwanizacja
  • Tonoliza

PRĄDY DIADYNAMICZNE

Prądy diadynamiczne to prądy zmienne o małej częstotliwości. Powstają dzięki generowaniu impulsów prądowych średniej częstotliwości modulowanych amplitudowo przebiegami o kształcie połówki sinusoidy. Prądy te zostały opisane i nazwane przez francuskiego lekarza P. Bernarda.

Zastosowanie modulowanych prądów średniej częstotliwości o kształcie prądów diadynamicznych pozwoliło na:

  • wielokrotne zmniejszenie impedancji pojemnościowej tkanki (zmniejszenie oporu tkanki na prąd)
  • znaczne zmniejszenie zmian elektrolitycznych tkanki często spotykanych po zastosowaniu prądów małej częstotliwości z jednoczesnym zachowaniem właściwości elektroleczniczych prądów diadynamicznych małej częstotliwości

Prądy diadynamiczne wykazują silne działanie przeciwbólowe ( podwyższenie progu odczuwania bólu), wywołują rozszerzenie naczyń krwionośnych ( leczenie obrzęków pourazowych), powoduje zwiększenie napięcia mięśni szkieletowych z naprzemiennym jego zmniejszeniem (wywołuje to gimnastykę mięśnia, powodując przekrwienie i obniżając jego napięcie - wykorzystywane w leczeniu zespołów bólowych ze wzmożonym napięciem mięśni ).

PRĄDY DIADYNAMICZNE WG BERNARDA zastosowanie w leczeniu :

  • zespołów bólowych choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa
  • nerwobóli
  • zespołów naczyniowych
  • zapaleń okołostawowych
  • chorób zwyrodnieniowych stawów
  • zaników mięśni
  • stymulacji mięśni zdrowych i nieznacznie uszkodzonych
  • półpaśca

Prądy diadynamiczne dostępne w aparatach do elektroterapii : Diatronic DT-7B

PRĄDY INTERDYNAMICZNE

Prądy interferencyjne to prądy przemienne średniej częstotliwości. Prądy powstają w ciele pacjenta w wyniku interferencji dwóch prądów średniej częstotliwości ok 4000Hz, płynących w dwóch niezależnych obwodach zabiegowych (nakładające się dwie fale prądowe).

Prądy interferencyjne aplikuje się przez przyłożenie do ciała chorego czterech elektrod w ten sposób, aby prądy płynące w jednym obwodzie zabiegowym krzyżowały się z prądami płynącymi w drugim obwodzie, w okolicy lokalizacji choroby. W wyniku interferencji powstaje bodziec leczniczy w obrębie danego obszaru ciała pacjenta. Różnica częstotliwości prądów płynących w obwodach zabiegowych jest taka, że powstaje bodziec o częstotliwości obejmującej biologicznie aktywny zakres częstotliwości (1-100)Hz.

Wskazania do zastosowania prądów interferencyjnych  :

  • schorzenia mięśni i powięzi : mięśnioból, przeciążenie mięśni, zapalenie kaletek maziowych, zapalenie okołostawowe stawu barkowego, choroba Sudeck'a
  • osteochondropatie : choroba Perthes'a, choroba Osgood-Schlatter'a, choroba Kohler'a I i II, kontuzje, stany po przebytym skręceniu stawu, zwichnięcia, choroby zwyrodnieniowe stawów kręgosłupa
  • schorzenia naczyń : miażdżyca zwężająca tętnic kończyn dolnych w II okresie, choroba Raynaud'a, żylakowe owrzodzenie podudzi, krwiaki, odmroziny

Prądy interferencyjne dostępne w aparatach : Interdynamic ID-4C, Etius, AriesS

 

Prądy impulsowe - TONOLIZA

Tonoliza ma na celu zniesienie lub zmniejszenie spastyczności mięśni i przywrócenie równowagi fizjologicznej. Zadziałanie pojedynczym impulsem o bardzo wysokiej amplitudzie na mięśnie spastyczne wywołuje najpierw ich silny skurcz, a następnie ich rozluźnienie. W momencie rozkurczu np. zginaczy, stymuluje się serią impulsów prostowniki. W ten sposób wywołuje się naprzemienną odpowiedź zginaczy i prostowników przetorowując na nowo odruchowy mechanizm wzajemnego unerwienia i przywracając równowagę fizjologiczną.

Stymuluje się zginacze i prostowniki stawu biodrowego, kolanowego, skokowego, ramiennego, łokciowego i nadgarstkowego.Tonoliza w porażeniach centralnych wywołuje rozluźnienie mięśni spastycznych i dzięki temu umożliwia usprawnianie chorych z porażeniami mózgowymi.

Dlatego elektrostymulacja mięśni w systemie dwukanałowym jest wykorzystywana do tonolizy mięśni w procesie rehabilitacji chorych z porażeniami mózgowymi

  • po udarze i urazie mózgu
  • operacjach neurochirurgicznych na mózgu
  • stwardnieniu rozsianym
  • urazach rdzenia kręgowego
  • stwardnieniu zanikowym bocznym
  • w porażeniach mózgowych u dzieci
  • w pierwszych dniach po udarze mózgu przed rozwinięciem się spastyczności mięśni
  • w kręczu karku ? czynnościowym

 

TENS - przezskórna elektryczna stymulacja nerwów

Prąd TENS znajduje zastosowanie w łagodzeniu bólu różnego pochodzenia :

  • chroniczne bóle mięśni
  • nerwobóle
  • zmiany zwyrodnieniowe stawów
  • zespoły bólowe kręgosłupa
  • bóle pourazowe, pooperacyjne
  • bóle fantomowe po amputacjach
  • bóle migrenowe, korzonkowe, menstruacyjne

Każdy prąd w granicach tolerancji czuciowej ma działanie przeciwbólowe, które można maksymalizować przez natężenie i charakter przebiegu. Prądy TENS należą do prądów impulsowych małej częstotliwości.

Działanie prądów TENS

1. Hamowanie przewodzenia informacji bólowych na poziomie rdzenia i ponadrdzeniowym

2. Uruchomienie produkcji endorfin

3. Zmniejszenie napięcia mięśni (w zależności od częstotliwości).

 

Prąd stały - GALWANIZACJA I JONOFOREZA

Galwanizacja jest to zabieg elektroleczniczy polegający na przepływie prądu stałego przez części ciała chorego poddawane leczeniu. Do zabiegów stosuje się elektrody płaskie lub o specjalnym kształcie.

Wskazania :

  • nerwobóle
  • polineuropatie
  • zespoły bólowe choroby zwyrodnieniowej kręgosłupa
  • zaburzenia krążenia obwodowego
  • utrudniony zrost kostny

Jonoforeza zabieg elektroleczniczy polegający na wprowadzeniu do tkanek za pomocą prądu stałego jonów działających leczniczo. Jonoforeza jako zabieg który pomaga wchłanianiu się leku jest znaczeni skuteczniejszy niż przyjmowanie leków drogą pokarmową. Lek wprowadzony za pomocą prądu elektrycznego zostaje doprowadzony w to miejsce gdzie przeprowadzamy zabieg ( nie obciążamy organizmu, wątroby i dawka leku jest mniejsza)

W przypadku wprowadzania jonów do tkanek człowieka w zależności od danego jonu są różne wskazania do zastosowania :

  • jonoforeza wapnia: stany zapalne gałki ocznej, obwodowe zaburzenia naczynioruchowe, zespół Sudecka, utrudniony zrost kostny.
  • jonoforeza jodu: blizny, przykurcze bliznowate
  • jonoforeza cynku: drożdżyca paznokci, przeżeganie trudno gojących się owrzodzeń
  • jonoforeza adrenaliny: stany zapalne gałki ocznej, z lidokainą lub prokainą w leczeniu stanów bólowych
  • jonoforeza histaminy: samoistna sinica kończyn, odmroziny, zespół bólowy rwy kulszowej, przewlekłe stany zapalne stawów i zapalenia okołostawowe, owrzodzenia troficzne.
  • jonoforeza hydroksylowa: owrzodzenie podudzi na tle żylakowym, czyraki, ropne zapalenia gruczołów potowych pachy
  • jonoforeza prokainy lub lidokainy: nerwobóle, zespół rwy kulszowej, bóle głowy, zaburzenia wymowy, dychawica oskrzelowa
  • jonoforeza antybiotyków: bakteryjne stany zapalne skóry i tkanek miękkich
  • jonoforeza hialuronidazy: rozpulchnianie tkanek, blizny, ograniczony obrzęk limfatyczny
  • jonoforeza tolazoliny (Pridazol): zaburzenia w ukrwieniu nerwu wzrokowego i siatkówki, zaburzenia ukrwienia obwodowego
  • jonoforeza hydrokortyzonu lub preparatu Solu-Dacortin: stany zapalne skóry, tkanek miękkich, drobnych stawów i pochewek ścięgnistych, stany zapalne gałki ocznej

Zabiegi galwanizacji i jonoforezy oraz tonolizy i prądy TENS możemy wykonywać większością aparatów do elektroterapii m.in. : Multitronic MT-3, Diatronic DT-7B, Aries S, Etius,